Nhạc lossless là gì? Nhạc Lossy là gì?
Chắc hẳn ai trong chúng ta nếu đã là người chơi âm thanh chắc chắn đã nghe đến những cụm từ như nhạc lossless, mp3, flac,… nhưng trong bài này mình sẽ phân tích hết tất cả mọi thứ về nhạc lossless trước, các loại nhạc kia mình sẽ phân tích trong bài sau nhé, nào chúng ta cùng bắt đầu.
Nhạc LOSSLESS giúp giữ chất lượng bài nhạc ở mức tối đa
Định nghĩa nhạc Lossless
Nhạc Lossless là thuật ngữ về âm thanh cũng như về kĩ thuật nén âm thanh, nhạc Lossless sẽ nén và cố gắng giữ nguyên chất lượng của bài hát và làm giảm dung lượng của file nhạc. Nói một cách đơn giản, đây là một file nhạc có chất lượng tốt. Đôi khi có thể tương đương với chất lượng CD gốc. Về cơ bản chất lượng của file nhạc Lossless chỉ giảm đi trung bình tầm 5% so với bài nhạc gốc trên CD mà thôi.
Xem thêm tin tức âm thanh :
Định nghĩa nhạc Lossy
Về cơ bản nó hơi ngược với file nhạc Lossless đó là khi Lossless cố gắng nến file không làm giảm dung lượng và giữ nguyên mọi thứ của file bài hát gốc thì Losssy lại là các file nén không bảo toàn dữ liệu. Các định dạng file Lossy phổ biến nhất mà ai cũng biết đó là Mp3, AAC, WMA, Vorbis… Nếu như cách đây hơn 5-10 năm khi mà các thiết bị lưu trữ như ổ cứng, thẻ nhớ còn bị giới hạn và giá thành cao ngất ngưỡng thì các định dạng lossy luôn là ưu tiên hàng đầu để lưu giữ. Giờ thì ổ cứng vài TB chỉ nhỏ như cái móng tay nên nhạc Lossy không còn được thật sự ưa chuộng nữa.
Phổ nhạc của Lossless và nhạc MP3
Các nhận biết file nhạc Lossless
Như đã định nghĩa ở trên nhạc Lossless là tên gọi chung của 1 dòng các loại nhạc được nén mà giữ nguyên giữ liệu file gốc chỉ giảm đi 1 lượng rất nhỏ. Còn đối với người dùng bình thường thì cách nhận biết đâu là file nhạc lossless thì sẽ giữa vào đuôi của file nhạc ta tải, đây là cách đơn giản và dễ hiểu nhất. Các file nhạc Lossless sẽ gồm các đuôi file như sau:
FLAC (Free Lossless Audio Codec):Đây là định dạng nhạc mà chắc chắn bạn hay gặp nhất. Được hỗ trợ để có thể nghe trên nhiều loại thiết bị phát nhạc khác nhau như điện thoại, máy tính, máy nghe nhạc.
APE (Monkey’s Audio Codec) cũng là một định dạng (loại đuôi nhạc) phổ biến của Lossless. Mặc dù vậy, việc giải mã của APE phức tạp hơn FLAC do APE chỉ tương thích với các loại thiết bị nhất định, đời mới hiện nay.
ALAC (Apple Lossless Audio Codec) hay còn có tên gọi khác là M4A. Đây là một loại định dạng file của Lossless của Apple sản xuất dành riêng cho các thiết bị điện tử của mình như iPhone, iPad…
Thêm vào đó, các bạn cũng có thể nhận ra nhạc Lossless qua một số định dạng khác như TAK, TTA hay WAV…
Cách nhận biết file nhạc Lossy
Tương tự như nhạc Lossless, nhạc lossy cũng có dấu hiệu nhận biết bằng các đuôi nhạc thông dụng gồm có đuôi MP3 các bạn thường gặp nhất đúng k nào? ngoài ra phổ biến nữa đó là nhạc AAC. Dưới đây cùng phân tích chi tiết về các loại nhạc lossy này nhé:
Nhạc MP3:
Có thể thấy, file MP3 là file nhạc phổ biến và thường gặp nhất với mọi người. Nhất là, sử dụng MP3 bạn khi chia sẻ bạn sẽ không lo về vấn đề bản quyển DRM (Digital rights management). Trường hợp muốn lưu trữ bằng file Mp3, tốt nhất bạn nên chọn luôn Mp3 320kbps vì dung lượng thật cũng k cao hơn quá nhiềuƯu điểmNhược điểm
Rất phổ thông
Có dung lượng nhỏ gọn chỉ tầm 4 – 5MB
Khả năng tương thích vô cùng dễ dàng máy tính cá nhân, máy tính Mac, Android, iPhone, smartTV hoặc bất cứ các thiết bị điện tử khác.
Chất lượng không thật sự tốt vì bị nén khá nhiều, nhất là với các dòng mp3 128kbps
Nhiều người vẫn nhầm lẫn giữa AAC và M4a, thực ra M4a là con của AAC. AAC ra đời với mục đích cải thiện chất lượng âm thanh tốt hơn so với Mp3 ở cùng một mức sample rate.
AAC:Ưu điểmNhược điểm
Chất lượng hơn hẳn MP3
Có thể quản lý bằng DRM.
Hỗ trợ tới 48 kênh âm thanh.
Không phổ biến bằng MP3.
Bị mã hóa nên khó chia sẻ rộng rãi
Cần thiết bị chuyên dụng để đọc
Phân thích chuyên sâu về nhạc LOSSLESS
Sử dụng âm thanh gốc nén lại bằng cách loại bỏ các bít dữ liệu không cần thiết để tạo ra các file nhạc Lossless hoặc Lossy tùy theo nhu cầu và mục đích sử dụn. Để hiểu được chuyên sâu về lossless hơn bạn cần nắm được các định nghĩa sau:
Bitrate
Theo chuẩn PCM (pulse-code modulation), trung bình mỗi giây âm thanh được lấy mẫu với tần số lấy mẫu 44.1KHz (44100 lần trong 1 giây); mỗi mẫu thường được diễn tả bởi trung bình 16 bit dữ liệu. Đại lượng đặc trưng của PCM gồm:
Tần số mẫu (sample rate): cho biết số lần quét lấy mẫu trong trung bình 1s
Độ dày bit (bit-depth): Một cách đơn giản có thể hiểu là, bit là những mã nhị phân (số 0 và số 1) dùng để tạo ra dữ liệu – hay những file nhạc mà chúng ta tải về. Đối với âm thanh kĩ thuật số (digital audio), bit-depth sẽ cho biết số lượng các bit được sử dụng để lưu trữ tín hiệu âm thanh.
Âm thanh đạt chuẩn sẽ có dung lượng 10.1 Mb / 1phút
Đĩa CD trung bình có 750 Mb dung lượng và có thể chứa khoảng 750 / 10.1 = 74 phút nhạc
Đĩa DVD sẽ gấp 10 lần đĩa CD
Bitrate của một âm thanh gốc là 1411 kbps ( Kb/s)
Bản chất của nhạc Lossless
Tuy bitrate của âm thanh gốc thường là 1411 kbps tuy nhiên theo lí thuyết tai con người sẽ rất khó nhận ra sự hiện diện của 1 tần số âm thanh nhất định nào đó (có thể là quá 20Khz).
Xem thêm phần này để hiểu về âm thanh hơn:
Tín hiệu digital là gì? Ứng dụng của digital
Tín hiệu analog là gì?
Nhạc Lossless: Nó lấy đầu vào là âm thanh gốc của CD, nhạc lossless cố gắng tìm ra những quy luật âm thanh trong bài hát & nén nó lại. Việc nén lại này là không cao vì dữ liệu âm thanh rất đa dạng và sử dụng nhiều dữ liệu, nếu nén quá sẽ thành nhạc LOSSY. Trung bình bài nhạc LOSSLESS sẽ nén tầm 5 – 10% so với bài hát trên đĩa CD.
Về lý thuyết, nếu âm thanh có độ phân giải cao sẽ chi tiết hơn âm thanh có độ phân giải (dung lượng) thấp. Tuy nhiên, nó còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác như chất lượng thu âm, hệ thống âm thanh bao gồm loa, cục đẩy công suất và đầu phát dvd (đặc biệt là DAC – Digital to Analog Converter) và quan trọng nhất là thính giác con người. Nếu người không có kinh nghiệm hoặc không biết nghe thì nhạc 128kbps cũng như lossless mà thôi.
Trước đây, nhạc số thường được ghi lại trên đĩa CD 16-bit với tần số 44.1 kHz. Tuy nhiên với sự phát triển nhanh chóng của công nghệ âm thanh, những bản ghi âm với độ phân giải lên tới 24-bit, 32-bit cùng sample rate 96khz và thậm chí là 192khz xuất hiện ngày càng phổ biến.
Nhạc Lossless Compression
Trong công việc hàng ngày chắc chắn có thể bạn đã sử dụng Zip hoặc Rar làm định dạng nén. File tài liệu được bạn nén sau khi qua Zip hoặc Rar sẽ trở nên nhỏ hơn rất nhiều nhưng khi người nhận nhận được file, họ sẽ giải nén và có được file tài liệu gốc mà bạn đã tạo.
Vậy Zip và Rar đã làm gì ? Đơn giản là, những thuật toán nhằm tìm ra những quy luật lặp của dữ liệu từ đó tìm 1 cách hiển thị khác tối ưu hơn, tốn ít dữ liệu hơn. (ví dụ ta có chuỗi: aaaaa bbbbbbb aaa 11111 , các bạn có thể thấy rằng rằng cách diễn giải tốt hơn nhiều mà tốn ít chữ hơn là a*5 b*7 a*3 1*5). Đấy là 1 ví dụ rất đơn giản để bạn hiểu, còn thì nó phức tạp hơn rất nhiều. Như vậy khi người nhận nhận file và giải nén, Zip và Rar đóng nhiệm vụ sử dụng những chuỗi dữ liệu nén đấy tập hợp và tạo lại file gốc ban đầu.
Đây cũng là mục đích của định dạng âm thanh nén không mất dữ liệu (lossess). Với cấu trúc trên của zip hoặc rar thì bạn có thể thấy rõ rằng đối với lossless audio, nó lấy đầu vào là âm thanh gốc của CD, cố gắng tìm ra những quy luật âm thanh và nén nó lại. Việc nén lại này là không cao vì dữ liệu âm thanh rất đa dạng và sử dụng nhiều dữ liệu. Hiện giờmức độ nén cao nhất có thể của kĩ thuật nén không mất dữ liệu là bằng khoảng 1/3 dung lượng gốc của âm thanh gốc. Chính vì thế mỗi album lossless sẽ có dung lượng khoảng 200 đến 300 Mb.
Đến khi giải nén hoặc khi nghe lossless điều chắc chắn ta đạt được đó chính là những giai điệu gốc của âm thanh CD (44.1Khz, 16bit, 1411Kbps) . Đây chính là mong ước của người yêu âm nhạc luôn đòi hỏi âm thanh trung thực nhưng không có điều kiện có CD gốc hoặc muốn sử dụng máy tính làm nơi lưu trữ albums.
Nhạc Lossless khác gì nhạc thường
Cơ bản thì nhạc Lossless là loại nhạc mang đến những trải nghiệm âm thanh sống động nhất gần như bạn đang nghe bài hát trên đĩa CD
Với nhạc Lossy mà chúng ta vẫn hay nghe bình thường, các file nhạc sẽ bắt nguồn từ việc có một số người mua về CD gốc hoặc tải bản có phí chất lượng cao sau đó chuyển sang nhạc điện tử. Nhưng vấn đề nằm ở chỗ, khi chuyển từ CD sang định dạng MP3 hay AAC thì những file nhạc này sẽ bị giảm dung lượng và cả chất lượng một cách đáng kể. Từ đó dẫn đến chất lượng âm thanh của file Lossy kém hơn so với bản CD và kém hơn hẳn nhạc LOSSLESS.
Các định dạng nhạc khác lossless và lossy
Và Lossless đã ra đời và khắc phục một cách hoàn hảo nhược điểm trên. Chất lượng âm thanh của Lossless hoàn toàn được giữ nguyên vẹn đến tầm 90 – 95% khi chuyển từ CD sang các định dạng FLAC, APE… Điều này đã khiến Lossless ngày càng chiếm được cảm tình của những người đam mê âm nhạc mặc dù nhược điểm của nó là dung lượng khá cao.
Tìm nhạc Lossless ở đâu?
Trên Internet cái gì cũng có và nhạc lossless có ở rất nhiều nơi và đa số là bản có phí. Số bản nhạc lossless cũng chưa nhiều nhưng số lượng nhạc định dạng này vẫn ngày càng tăng. Các trang HDTracks, Beatport, Addictech, Junodownload, Musiczeit đều là những khởi điểm tốt cho âm thanh HD. Tại Việt Nam bạn có thể tải nhạc Lossless trên website mp3.zing.vn
Làm thế nào để nghe được nhạc lossless?
Nếu đã có những bản nhạc lossless, làm thế nào bạn có thể phát chúng? Cách đơn giản nhất là phát ngay từ máy tính của bạn bằng cách cài những phần mềm hỗ trợ định dạng nhạc Lossless như Foobar 2000 hoặc Jet Audio. Chúng đều là những phần mềm play nhạc có thể play hầu hết các định dạng flac, ape, wma, mp3… Điều quan trọng là nó có thể play được cả file nhạc với chuẩn DTS, và xuất ra 24bit nếu file nhạc của bạn là 24bit.
Hoặc bạn có thể dùng bộ chuyển đổi kỹ thuật số sang analog DAC (Digital to Analog Converter) và một bộ truyền nhạc (music streamer)
Phần mềm làm nhạc LOSSLESS FLAC tốt nhất
phần mềm làm nhạc Lossless FOOBAR200
Nhạc Lossless cần phải được nghe với những phần mềm chuyên dụng, nếu không âm thanh sẽ không đạt yêu cầu và chất lượng âm thanh sẽ bị giảm đáng kể. Dưới đây là 3 phần mềm chất lượng dùng để nghe nhạc Lossless bao gồm: winamp , foobar2000 và GOM player. audio đã giới thiệu đến các bạn những phầm mềm chất lượng nhất để nghe nhạc LOSSLESS.
Comments