Mỗi âm thanh lại mang 1 đặc điểm riêng biệt. Bạn đã từng nghe đến các loại âm thanh như stereo, mono hay surround. Nhưng chưa chắc nhiều bạn đã biết nó là gì không? Cùng Lạc Việt audio tìm hiểu đặc điểm, tính chất của các loại âm thanh hiện nay thông qua bài viết dưới đây nhé
Tham khảo thêm >>
Âm thanh Stereo
Âm thanh Stereo là gì?
Stereo là loại âm thanh được nhắc đến nhiều nhất trên thế giới hiện nay nhờ vào các tính năng tuyệt hảo của chúng. Từ đĩa CD, chương trình ca nhạc, sóng radio, điện ảnh, phim truyền hình đều sử dụng hình thức âm thanh này. Stereo dùng để miêu tả âm thanh sản sinh từ việc 2 hoặc nhiều nguồn âm thanh khác nhau hoạt động cùng một lúc nhằm tái hiện chân thực nhất có thể.
Âm thanh được phân bố từ tai trái sang tai phải, hoặc ngược lại phụ thuộc vào vị trí truyền âm. Ví dụ: mông người thổi sáo bên tai phải, một người đánh trống bên tai trái, một người đúng hát ở giữa. lúc này các nguồn âm thanh sẽ được hòa quyện với nhau, vô cùng đặc biệt, chân thực, sống động.
Tất cả được tạo nên từ sự giao thoa sóng âm thanh nhằm tạo nên một sân khấu trong tưởng tượng thỏa mãn nhu cầu người nghe nhạc
Đặc điểm chính của Stereo
Đặc điểm nổi bật của Stereo chính là sự phân chia âm thanh ra hai kênh: âm thanh thu được sẽ được pha trộn, tổng hợp nhằm đưa một vài phần tử về phía bên trái. Còn lại sẽ được chuyển tới kênh phải. Khi nghe âm thanh dạng Stereo, bạn có thể cảm nhận được không gian cũng như vị trí của âm thanh phát ra nhờ sự luân chuyển âm giữa 2 phía khá rõ ràng.
Chính sự đặc biệt như vậy nên việc trải nghiệm âm thanh Stereo rất sống động, chân thật khi bạn nghe nhạc, xem phim hay chơi game,… Bạn như cảm thấy mình được hòa mình trong một dàn giao hưởng khi có thể cảm nhận từng âm thanh được phát ra từ vị trí nào, do nhạc cụ nào tạo nên, vô cùng thú vị.
Giới hạn của âm thanh Stereo
Vào khoảng thời gian những năm 50 và 60 của thế kỷ trước, âm thanh này trở nên phổ biến và rất được yêu thích. Tuy nhiên nó được giới chuyên môn nhận định là vẫn có sự giới hạn nhất định. Đã xuất hiện hiện tượng “ping-pong” ở nhiều bản thu âm được ghi nhận. Nguyên nhân của hiện tượng này là khi mix-down, người sản xuất âm nhạc quá chú trọng vào làm nổi bật sự khác nhau giữa kênh trái và phải mà lại vô tình quên đi rằng kênh ảo vẫn luôn ở chính giữa.
Mặc dù với sự phát triển nhanh của công nghệ hiện đại ngày nay, người ta đã tạo âm thanh Stereo so cho giống thực nhất có thể nhưng nó vẫn chưa đạt đến độ hoàn hảo như mong chờ. Chúng ta có thể nhận thấy rằng nó vẫn thiếu đi những âm cảm về không gian (ambience). Stereophonic khiến cho người nghe cảm thấy dường như cả một bầu âm thanh đang ngay phía trước mình, tuy nhiên lại gần như không mang đến cảm giác về sự vang dội từ phía sau tới, đó là một sự đáng tiếc.
Càng ngày thì âm thanh Stereo ngày càng hoàn thiện và xuất hiện nhiều biến thể để đáp ứng nhu cầu đa dạng của người sử dụng.
Âm thanh Stereo
Âm thanh Mono
Âm thanh Mono là gì ?
Âm thanh Mono (hay Monophonic) là hay còn được gọi với tên khác là âm thanh đơn kênh, ngược lại với Stereo thì âm thanh Mono được xuất phát từ một hướng chứ không phải chia đều ra 2 bên. Khi bạn nghe nhạc từ dàn âm thanh Mono thì thường sẽ cảm nhận thấy âm thanh được phát ra từ một điểm cố định. Điều này sẽ được cảm nhận rõ rệt hơn khi bạn chơi âm thanh Mono mà sử dụng dàn loa gồm nhiều loa khác nhau.
Ngoài ra, nếu bạn thực hiện lắp đặt một dàn được bố trí xung quanh, sở hữu nhiều nguồn phát những việc các nguồn này hoàn toàn giống hệt nhau về bản chất âm thành thì cũng vẫn được gọi là âm thanh Mono.
Đặc điểm của âm thanh Mono
Âm thanh Mono có điểm đặc trưng rất dễ nhận biết đó chính là nó chỉ hướng âm thanh tới hướng bạn muốn nghe và nguồn phát cũng là cố định chứ không luân chuyển qua lại, điều đó khiến cho âm thanh Mono được ưa chuộng rộng rãi.
Nếu trong không gian gia đình thì việc lựa chọn âm thanh Mono để xem phim hoặc nghe nhạc thì đây chính là sự lựa chọn khôn ngoan nhất.
Cách phân biệt âm thanh Mono với Stereo
Nếu bạn là một người có sở thích về âm nhạc và thường xuyên trải nghiệm, tìm hiểu thì việc phân biệt giữa âm thanh Stereo và Mono khi phát ra là không hề khó khăn, hoặc thậm chí là khá dễ dàng. Việc mỗi bên loa phát ra một loại âm thanh khác nhau (Stereo) so với việc cả hai loa đều phát ra chung một loại tín hiệu âm thanh (Mono) thì ta sẽ cảm nhận được âm thanh đa dạng hơn và hay hơn. Nó cũng dễ dàng hơn trong việc trải nghiệm âm thanh sống động, mang tới trải nghiệm về hiệu ứng phim ảnh tốt hơn.
Tuy nhiên, đối với sở thích và thói quen sử dụng của mỗi người mà cách lựa chọn loa cũng sẽ khác nhau. Tuy vậy, đây vẫn là hai loại âm thanh được ưa chuộng rộng rãi trên thị trường loa đài hiện nay.
Âm thanh Surround
Âm thanh Surround là gì ?
Theo định nghĩa chuyên môn thì nó được gọi là âm thanh lập thể, thế nhưng có thể hiểu theo cách đơn giản hơn đó là âm thanh bao quanh bạn. Hiện nay nó còn được biết với cái tên là công nghệ Virtual Surround.
Công nghệ âm thanh Virtual Surround là công nghệ giả lập âm thanh vòm và hiện ngày càng được các nhà sản xuất áp dụng vào nhiều sản phẩm của mình như tivi, loa, dàn máy,… tạo cho người dùng như được hòa mình vào thế giới âm thanh chân thực, sống động nhất.
Âm thanh Surround hoạt động ra sao ?
Công nghệ âm thanh Virtual Surround mô phỏng âm thanh 3 chiều theo 3 hướng khác nhau từ trên xuống dưới và bao phủ vòng 2 bên. Người nghe có thể cảm nhận như mình đang ngồi trong một rạp chiếu phim thực thụ ngay tại nhà.
Với bảng mạch khuếch đại tín hiệu âm thanh được trang bị thì các dòng sản phẩm về loa, đài hay dàn máy có mặt trên thị trường âm thanh hiện nay đã trở nên cùng hiện đại và vô cùng mạnh mẽ, ấn tượng hơn nhờ khả tăng cường âm bass (âm trầm) và âm Treble (âm cao).
So sánh âm thanh Surround và Stereo
Không giống với hệ thống âm thanh Stereo chỉ cần có 2 dàn loa được đặt ngay hai bên màn hình chính hoặc máy phát nhạc thì âm thanh Surround lại yêu cần nhiều loa hơn để khả năng tái tạo âm thanh trong không gian được tốt nhất. Trong khi hệ thống âm thanh Surround mang ta hòa vào không gian âm thanh như trong một rạp chiếu phim thì âm thanh Stereo lại khiến ta như đang thưởng thức một buổi trình diễn ca nhạc ngay trước mắt.
Một điều mà bạn cần biết rằng đó là các bản thu của phim điện ảnh trong thế giới hiện nay được thu theo chuẩn âm thanh Surround, tuy nhiên thì các sản phẩm âm nhạc mà chúng ta thưởng thức hàng ngày vẫn được thu âm theo chuẩn âm thanh Stereo.
Như vậy, chúng ta có thể lựa chọn được loại loa phù hợp hơn với nhu cầu sử dụng của bản thân. Nếu bạn thích xem phim hơn thì dàn âm thanh Surround sẽ thực sự làm bạn hài lòng.
Âm thanh Surround
Âm thanh bốn kênh rời và Quadraphonic
Trong giai đoạn chuyển giao giữa cuối thập niên 60 và đầu thập niên 70 đã ghi nhận hai phát kiến về âm thanh nhằm khắc phục những hạn chế của âm thanh Stereo. Đó gồm âm thanh bốn kênh rời và Quadraphonic.
Tuy nhiên, mặc dù vậy thì hai loại trên cũng có những hạn chế của riêng mình.
Hạn chế của âm thanh bốn kênh rời
Mặc dù khắc phục được nhược điểm của âm thanh Stereo nhưng không phải bốn kênh rời không có hạn chế. Hạn chế lớn nhất và dễ nhận thấy nhất đó chính là về mức chi phí bạn phải bỏ ra là rất đắt đỏ.
Hệ thống âm thanh bốn kênh rời cần tới 4 amplifier giống nhau để mang lại khả năng phát thanh tốt nhất, điều đó khiến cho nó có giá thành đắt đỏ như vậy. Thời kỳ đó là năm tháng của bóng đèn và Transistors chứ không phải là các IC như hiện nay.
Hơn thế nữa, bản thân bốn kênh rời chỉ có thể phát huy được qua những hệ thống máy đắt tiền 4 kênh reel-to-reel mà thôi. Ở thời điểm đó thì đĩa than (LP) vẫn chỉ có thể phát ra tối đa là 2 kênh.
Quadraphonic
Nếu như bốn – kênh – rời cần một chi phí cao thì kỹ thuật Quad cho phép khách hàng sở hữu được một hệ thống có chất lượng âm thanh thật hơn và quan trọng là rẻ hơn đáng kể.
Ta có thể hiểu đơn giản cách thức hoạt động của Quad như sau: nó mã hóa các thông tin từ 4 kênh sau đó thâu lại xuống còn chỉ 2 kênh. Nó mang lại những hiệu quả thực tế là những chi tiết về không gian (ambience) hay kể đến hiệu ứng âm thanh có thể được gắn thêm vào (embedded) trong một bản thu âm chỉ gồm 2 kênh. Những thông tin trên được bộ giải mã Quadraphonic gọi lại và thực hiện giải mã chúng.
Về mặt cơ bản, Squad chính là tiền thân của công nghệ Dolby Surround hiện nay. Tuy nhiên chính yếu tố không thống nhất giữa các nhà sản xuất phần cứng và phần mềm thời bấy giờ nên công nghệ Quad đã không thể phát triển và được ứng dụng rộng rãi mặc dù sở hữu tiềm năng khá lớn và được đặt nhiều kỳ vọng. Mặc dù có thể đem đến chất lượng âm thanh vòm cho không gian rạp hát gia đình nhưng khách hàng buộc phải thay Amply mới, mua bộ giải mã mới và trang bị nhiều loa hơn. Đó là bất cập khá lớn thì Quadraphonic.
Âm thanh bốn kênh rời và Quadraphonic
Âm thanh vòm Dolby Surround
Âm thanh vòm Dolby Surround là gì ?
Ngay từ cái tên bạn đã có thể hiểu về cơ bản Dolby Surround bản chất là công nghệ âm thanh vòm. Nó bao gồm việc mã hóa tín hiệu âm thanh từ 4 kênh. Đó là Front Left (trái trước), Front Right (phải sau), Center (trung tâm) và kênh Rear (sau) vào hai kênh tín hiệu. Ngay sau khi tiếp nhận và mã hóa tín hiệu, IC đó sẽ thực hiện luân chuyển tín hiệu này tới các kênh thích hợp. Trong đó kênh giữa là sự tích hợp của hai bên trái và phải tạo nên.
Thực tế cho thấy, âm thanh khi được giải mã bởi quy trình này sẽ mang lại cảm giác tự nhiên hơn và có cảm giác về chiều sâu của không gian. Âm thanh Dolby Surround có tính ứng dụng cao bởi có thể được sử dụng cho cả âm nhạc lẫn âm thanh của phim.
Mặt hạn chế của âm thanh vòm Dolby Surround
Mặc dù có khả năng ứng dụng cao như vậy, tuy nhiên cũng không thể không có hạn chế. Về mặt chất lượng thì người dùng sẽ có thể nhận thấy rằng các kênh phía sau vẫn khá thụ động và chưa đạt được phương hướng âm thanh chính xác, hơn nữa sự khác biệt giữa các kênh chưa thực sự rõ ràng như âm thanh Stereo.
Âm thanh Dolby Pro Logic
Bản chất thì Dolby Pro Logic chính là sự nâng cấp của công nghệ âm thanh Dolby Surround. Dolby Pro Logic đã khắc phục được những hạn chế từ người tiền nhiệm bằng cách trang bị thêm vào phần cứng lẫn phần mềm của IC giải mã khả năng nhấn mạnh phương hướng tín hiệu âm thanh. Mang tới chất lượng âm thanh tốt hơn cho trải nghiệm xem phim. Nói một cách đơn giản là ở đây, bộ giải mã sẽ chú trọng hơn vào khả năng định vị của âm thanh bằng cách tăng biên độ các âm này trong các kênh phát tương ứng, từ đó tạo nên sự khác biệt rõ rệt trong từng kênh.
Đây mặc dù không được xem là quy trình quan trọng trong việc thu âm của âm nhạc. Nhưng nó lại thực sự phát huy được hiệu quả của mình trong lĩnh vực âm thanh phim ảnh. Khi đó, các hiệu ứng âm thanh như tiếng bom nổ, phi cơ bay ngang đầu hay tiếng súng,… được thể hiện một cách rõ ràng và chân thực hơn.
Thêm vào đó Dolby Pro Logic đã thực hiện đặt những lời thoại vào kênh chuyên dùng là kênh Center. Từ đó đảm bảo được chất lượng kịch bản và nội dung phim.
Âm thanh Dolby Pro Logic
Âm thanh Dolby Digital
Khác với cả hai âm thanh Dolby trên thì Dolby Digital sở hữu tới 6 kênh riêng biệt. Mỗi kênh cho ra một loa. Trong đó là 5 kênh độc lập toàn dải (loa trung tâm, trái trước, phải sau và loa surround trái phải). Và kênh thứ 6 được sử dụng chuyên cho các tần số thấp là loa siêu trầm. Do tính trang bị như vậy bên nó còn được gọi là hệ thống loa 5.1
Tuy nhiên không phải tất cả âm thanh được ghi lại bằng Dolby Digital đều gọi là 5.1, ngoài ra còn một số ít được biết tới như 2.0 hay 5.0, nhưng 5.1 vẫn là định dạng tối đa.
Mong rằng, với những chia sẻ của https://dtquangminh90.wixsite.com
trên đây sẽ giúp bạn đọc hiểu đặc điểm của các loại âm thanh, nâng cao kiến thức cho bản thân mình.
Comments