Chào các bạn tôi là Tài kỹ thuật viên âm thanh tại công ty Lạc Việt Audio, trước mắt các bạn là một sản phẩm mixer Dynacrod CMS 1000 – dòng mixer analog chất lượng được sử dụng rất phổ biến hiện nay, nhiều khách hàng hiện tại đang sở hữu nhưng lại chưa biết cách chỉnh một cách thuần thục, hoặc biết chỉnh nhưng chỉnh chưa hay hoặc cách chỉnh sai.Dưới đây tôi xin hướng dẫn căn bản cách chỉnh mixer dynacord cms 1000 cơ bản nhất, chuẩn nhất.
Cách đấu nối đúng chuẩn quy cách
Sơ đồ cơ bản một hệ thống âm thanh được kết nối với mixer Dynacord CMS-1000
Chi tiết cách đấu nối từ bàn mixer đến các thiết bị khác
Từ bàn mixer đến thiết bị xử lý tín hiệu
Ta sử dụng rack canon đực cái để cắm từ master output của mixer xuống In1 và In 2 của thiết bị xử lý (Không nên cắm master xuống thiết bị xử lý bằng rack 6 li vì cường độ xuất ra âm thanh của Rack 6 li kém hơn đường xuất âm thanh của rack canon 3 chân)
Từ thiết bị xử lý sẽ out ra cục đẩy công suất
Nếu như hệ thống không có bộ xử lý tín hiệu thì bạn sẽ cắm rack kết nối trực tiếp từ Output master xuống cục đẩy ở đây có bộ xử lý tín hiệu nên chúng ta cắm như trên
Cắm các loại micro vào mixer
Tất cả các loại micro các bạn nên cắm bằng rack canon 3 chân thay vì bạn căm bằng rack 6 li. Vì cường độ tín hiệu của rack canon 3 chân sẽ lớn hơn 6 li cỡ 8-10db cho âm thanh ra mạnh mẽ hơn.
Cắm các loại nhạc cụ vào mixer
Các loại nhạc cụ nên cắm vào những đường line 6 li (đàn và các nhạc cụ cắm tương tự như nhau)
Cắm nhạc vào mixer bằng máy tính hoặc điện thoại, đầu karaoke…
Cách căn chỉnh đường nhạc trên bàn mixer
Thông thương tôi hay sử dụng cắm đường nhạc vào L và R ở vị trí 13-14. Khi căn chỉnh đường nhạc trên mixer các bạn cần lưu ý 12 điểm cần biết để có thể làm cho nhạc hay và hệ thống hoạt động trơn chu.
Số 1(MIC): Ở vị trí này do không sử dụng MIC nên ta không cần quan tâm vì không nên cắm cả hai đường vào Mic và Line nhạc cùng lúc sẽ làm cho tín hiệu âm thanh bị triệt tiêu.
Số 2 (L/R): STEREO INPUT L/mono R – Giắc vào cho các thiết bị Stereo: Đường vào đối xứng chuẩn 6ly, Có thế chấp nhận các loại giắc đối xứng (balanced) và không đối xứng (unbalanced).. Cắm nhạc ở đường này
Số 3 (GAIN MIC) – Điều chỉnh độ nhạy đầu vào MIC: đường này không cắm MIC nên Núm ở vị trí này mình không sử dụng và cho về MIN (Nhỏ nhất)
Số 4 (GAIN LINE) – Điều chỉnh độ nhạy đầu vào cho đường Line: Triết áp xoay để chỉnh độ nhạy đầu vào của Line dùng để hiệu chỉnh mức độ tín hiệu cho vào xử lý bên trong bàn trộn. Bằng việc hiệu chỉnh này ta sẽ được một nguồn tín hiệu vào đủ lớn để bàn trộn có thế xử lý được.
Số 5(HI, MID, LOW): EQUALIZER – Bộ hiệu chỉnh tần số: Bộ hiệu chỉnh tần số cho phép thay đổi màu sắc của âm thanh, làm âm thanh sắc nét hơn, trầm ấm hơn…. Bộ hiệu chỉnh được chia là 3 dải băng tần :
– Cao (Hi) để chỉnh tần số cao làm cho âm thanh sáng hơn, sắc nét hơn
– Trung (Mid) để chỉnh cho các tần số trung âm làm cho âm thanh rõ ràng hơn, nhưng nhiều lúc trung âm lại là các âm xấu nêu có thể phải giám bớt.
– Trầm (Lo) là hiệu chỉnh tần số trầm làm cho âm thanh ấm hơn
Số 6,7 (AUX/FX 1/2 và AUX 3/4): Điều chỉnh đường ra phụ: Đường này không sử dụng nên cho về MIN (Nhỏ nhất)
Số 8 (PAN) : Điều chỉnh trái/phải của tín hiệu
Chức năng của núm này để xác định tình trạng tín hiệu trái/phải trong trường âm Stereo. Khi đặt ở vị trí trung tâm thì tín hiệu sẽ được đưa ra đều nhau ở cả bên trái và bên phải
Số 9 (MUTE) : Ngắt tín hiệu
Công tắc này sẽ ngắt toàn bộ tín hiệu của kênh đó. Chức năng này được sử dụng khi ta muốn ngắt tạm thời tín hiệu không cho ra hệ thống âm thanh
Số 10 (PFL) (Pre Fader Listen) – Kiểm tra tín hiệu trước Fader
Nếu tác động công tắc này tín hiệu sẽ được đưa ra đường Tai nghe (Headphone) và đường thể hiện cường độ tìn hiệu PEL trên bàn mixer
Số 11 (SIGNAL/PEAK) : Đèn hiên thị tín hiệu mức/tín hiệu đỉnh
Đây là các đèn báo tín hiệu đầu vào. Đèn báo PK (PEAK) sẽ hiển thị mầu đỏ khi tín hiệu bắt đầu có chiều hướng quá tải, ở tình trạng tín hiệu bình thường thì đèn SIG sẽ nhấp nháy theo nhịp của tín hiệu đưa vào, nếu đèn này không nháy thì có khả năng tín hiệu quá yếu lúc đó có thể ta phải tăng Gian ở núm GIAN lên để đảm bảo đèn SIG phải nhấp nháy khi có tín hiệu, mặt khác nếu thấy đèn PK nháy có nghĩa là tin hiệu đã bắt đầu quá tải ta phải lập tức điều chỉnh GIAN xuống dần dần để đảm mức tín hiệu lớn nhất cũng không làm đèn PK nhấp nháy. Đèn SIG sẽ nháy khi tín hiệu ở mức độ trên -30dB và đèn PK là trên –6dB. Luôn theo dõi tín hiệu của từng đường qua các đèn này là cách làm rất tốt đối với người cán bộ kỹ thuật trên bàn trộn, luôn đảm bảo tín hiệu của từng đường trong tầm kiểm soát thì sẽ đảm bảo cho buổi biểu diễn thành công.
Số 12 (FADER) : Điều chỉnh âm lượng to nhỏ
Đây là cần (Fader) điều chỉnh mức độ tín hiệu to nhỏ cho từng kênh riêng biệt đưa ra đường trộn tổng (Master). Fader này nên để ở trong khoảng từ -5dB đến 0dB là khoảng âm lượng tạo sự khác biệt giữa các kênh liên quan đến nhau và âm lượng cuối cũng sẽ được quyết định bởi Master Fade. Mặc dù ta có thể tăng Fader lên mức +10dB nhưng chúng tôi khuyến cáo các bạn chỉ nên tăng tối đa đến mức +5dB và cũng chỉ trong một vài trường hợp đặc biệt mà thôi.
Cách căn chỉnh đường MIC trên bàn mixer
Số 1. MIC – Giắc vào cho Microphone Đây là đường vào đối xứng cho Micro theo chuẩn XLR( Canon). Tất cả các loại Micro đều có thể thế nối vào bàn trộn thông qua giắc này và theo kiểu nối dây như hình dưới :
Nếu một Micro tụ điện (Condenser Micro) được kết nối thì ta phải bật công tắc nguồn điện PHATOM để cấp điện cho Micro hoạt động
Lưu ý: Phải bảo đảm việc cắm Micro trước khi bật nguồn PHATOM cũng như tắt nguồn này trước khi tháo Micro
Số 2. LINE– Giắc vào cho các thiết bị khác(MIC,CD/DVD, nhạc cụ… Tuy nhiên Không nên cắm cả hai đường vào Mic và Line cùng lúc sẽ làm cho tín hiệu âm thanh bị triệt tiêu và đặc biệt lưu ý: Khi đấu nối các thiết bị đầu vào hãy kiểm tra cần gạt (Fader) của kênh hoặc của Master ở tình trạng tối thiểu để tránh âm thanh vào quá lớn làm ảnh hưởng đến thiết bị và người nghe.
Số 3. INSERT– Giắc vào/ra cho thiết bị xử lý tín hiệu ( Ở trường hợp điều chỉnh cho MIC ở đường này các bạn cũng không cần quan tâm tới đường này nhưng mình vẩn nói về tác dụng của đường Insert này
Giắc Stereo này dùng để kết nối với các thiết xử lý tín hiêu ngoại vi như :Equalizer, Limiter, Compressor. Đấu nối theo kiểu chữ Y với sơ đồ như sau :
Số 4. GAIN – Điều chỉnh độ nhạy đầu vào
Triết áp xoay để chỉnh độ nhạy đầu vào của Mic/Line dùng để hiệu chỉnh mức độ tín hiệu cho vào xử lý bên trong bàn trộn. Bằng việc hiệu chỉnh này ta sẽ được một nguồn tín hiệu vào đủ lớn để bàn trộn có thế xử lý được.
Cách hiệu chỉnh như sau :
– Đưa núm Gian và Fader của kênh mà ta muốn chỉnh về vị trí nhỏ nhất.
– Kết nối MIC bằng dây Canon
– Bắt đầu nói ở mức độ to nhất
– Trong khi đó hiệu chỉnh triết áp Gain xuôi chiều kim đồng hồ để thấy được tín hiệu nhấp nháy ở đèn báo SIG và không bị báo đỏ ở đèn PEAK khi ta nói lớn nhất.
Số 5. LO CUT 80Hz – Công tắc lọc âm trầm
Nếu công tắc này được tác động, dải tần số trầm dưới 80Hz của tín hiệu âm thanh sẽ được loại bỏ. Trong hầu hết các trường hợp, công tắc này rất hữu dụng để loại bỏ âm trầm không cần thiết cho giọng người.
Số 6. VOICE FILTER – Bộ lọc cho giọng hát
Nếu công tắc này được tác động một chức năng lọc cho Micro sẽ được kích hoạt, chức năng này sẽ tăng cường âm cao trong khi giảm bớt một số âm trung, rất hữu dụng để làm giọng hát nổi bật hơn. Chức năng này không chỉ áp dụng cho giọng người mà còn rất tốt cho các nhạc cụ kèn như Sax, Clarinet…Hãy thử áp dụng chức năng này trong khi bạn sáng tạo âm nhạc.
Số 7. EQUALIZER – Bộ hiệu chỉnh tần số
Bộ hiệu chỉnh tần số cho phép thay đổi màu sắc của âm thanh, làm âm thanh sắc nét hơn, trầm ấm hơn…. Bộ hiệu chỉnh được chia là 3 dải băng tần :
– Cao (Hi) để chỉnh tần số cao làm cho âm thanh sáng hơn, sắc nét hơn
– Trung (Mid) với dải tần từ 100Hz đến 8kHz để chỉnh cho các tần số trung âm làm cho âm thanh rõ ràng hơn, nhưng nhiều lúc trung âm lại là các âm xấu nêu có thể phải giám bớt.
– Trầm (Lo) là hiệu chỉnh tần số trầm làm cho âm thanh ấm hơn
Cách hiệu chỉnh :
– Đẩy cần Fader xuống một chút để tránh rú rít
– Xoay núm Mid ở vị trí từ khoảng +9dB….15dB
– Sau đó thay đổi núm tấn số (kHZ) chậm chậm từ trái qua phải
– Trong khi đó lắng nghe bạn sẽ thấy tại một sổ điểm âm thanh sẽ hay hơn hoặc tệ hơn.
– Hãy dừng núm điều chỉnh tần số (kHz) tại điểm mà bạn cảm thấy âm thanh hay hơn hoặc tệ hơn sau đó sử dụng núm Mid để tinh chỉnh tăng thêm hoặc giảm bớt tần số đó cho đến khi hài lòng.
– Sau đó có thể tăng hoặc giảm thêm các tần số Hi và Lo để đạt được kết quả cuối cùng.
Số 8: AUX/FX 1/2 (FX1, FX2) – Điều chỉnh đường ra phụ/ bộ tạo hiệu ứng 1/2
Các núm vặn này để điều phối tín hiệu ra các đường ra FX 1/2 OUT hoặc đưa âm thanh vào bộ tạo hiệu ứng bên trong bàn trộn. Tín hiệu sẽ được lấy ra từ sau tín hiệu của Fader – POST FADER – do vậy tín hiệu này sẽ bị chi phối bởi cần Fader trước khi qua núm FX để đưa ra ngoài hoặc đưa vào bộ tạo hiệu ứng. Với núm FX này ta có thể dễ dàng tạo ra được các hiệu ứng giọng hát thông qua bộ hiệu FX1/2. Trong trường hợp không muốn sử dụng bộ FX bên trong thì ta có thể đưa tín hiệu ra ngoài qua đường giắc FX1/2 Out
Số 9: AUX (AUX1, AUX2)– Điều chỉnh đường ra phụ AUX 1/2
Các núm này sẽ điều phối tín hiệu ra các đường ra phụ AUX 1/2 với mục đích đưa tín hiệu ra cho kiểm tra trên sân khấu hoặc với mục đích khác cần tín hiệu từ bàn trộn. Bằng cách chọn công tắc AUX PRE/POST ta có thế lấy tín hiệu trước (FRE) hoặc sau (POST) cần Fader của kênh.
Số 10. PAN – Điều chỉnh trái/phải của tín hiệu
Chức năng của núm này để xác định tình trạng tín hiệu trái/phải trong trường âm Stereo. Khi đặt ở vị trí trung tâm thì tín hiệu sẽ được đưa ra đều nhau ở cả bên trái và bên phải.
Số 11. MUTE – Ngắt tín hiệu
Công tắc này sẽ ngắt toàn bộ tín hiệu của kênh đó. Chức năng này được sử dụng khi ta muốn ngắt tạm thời tín hiệu không cho ra hệ thống âm thanh.
Số 12. PFL (Pre Fader Listen) – Kiểm tra tín hiệu trước Fader
Nếu tác động công tắc này tín hiệu sẽ được đưa ra đường Tai nghe (Headphone) để kiểm tra tín hiệu của kênh hiện hành trước khi qua Fader của kênh. Sử dụng nút này trong trường hợp muốn kiểm tra tín hiệu hiện tại của kênh mà không làm ảnh hướng đến toàn bộ tín hiệu đang được trộn âm. Ví dụ trường hợp có một buổi họp mà cần phải có thêm một Micro, sau khi kết nối Micro trong khi Fader vẫn đang ở vị trí thấp nhất có nghĩa là sẽ không có tín hiệu ra loa, ta nhấn nút PFL này rồi sau đó nói vào Micro để kiểm tra mức tín
Số 13. SIGNAL/PEAK – Đèn hiên thị tín hiệu mức/tín hiệu đỉnh
Đây là các đèn báo tín hiệu đầu vào. Đèn báo PK (PEAK) sẽ hiển thị mầu đỏ khi tín hiệu bắt đầu có chiều hướng quá tải, ở tình trạng tín hiệu bình thường thì đèn SIG sẽ nhấp nháy theo nhịp của tín hiệu đưa vào, nếu đèn này không nháy thì có khả năng tín hiệu quá yếu lúc đó có thể ta phải tăng Gian ở núm GIAN lên để đảm bảo đèn SIG phải nhấp nháy khi có tín hiệu, mặt khác nếu thấy đèn PK nháy có nghĩa là tin hiệu đã bắt đầu quá tải ta phải lập tức điều chỉnh GIAN xuống dần dần để đảm mức tín hiệu lớn nhất cũng không làm đèn PK nhấp nháy. Đèn SIG sẽ nháy khi tín hiệu ở mức độ trên -30dB và đèn PK là trên –6dB. Luôn theo dõi tín hiệu của từng đường qua các đèn này là cách làm rất tốt đối với người cán bộ kỹ thuật trên bàn trộn, luôn đảm bảo tín hiệu của từng đường trong tầm kiểm soát thì sẽ đảm bảo cho buổi biểu diễn thành công.
Số 14. FADER – Điều chỉnh âm lượng to nhỏ
Đây là cần (Fader) điều chỉnh mức độ tín hiệu to nhỏ cho từng kênh riêng biệt đưa ra đường trộn tổng (Master). Fader này nên để ở trong khoảng từ -5dB đến 0dB là khoảng âm lượng tạo sự khác biệt giữa các kênh liên quan đến nhau và âm lượng cuối cũng sẽ được quyết định bởi Master Fade. Mặc dù ta có thể tăng Fader lên mức +10dB nhưng chúng tôi khuyến cáo các bạn chỉ nên tăng tối đa đến mức +5dB và cũng chỉ trong một vài trường hợp đặc biệt mà thôi.
Cách căn chính Effect MIC trên bàn mixer
Chỉnh Effect của mic trên bàn mixer rất quan trọng – Khi các bạn chỉnh tốt sẽ mang đến một buổi biển diễn ca nhạc hoàn hảo – Khi bạn chỉnh không tốt thì bạn hiểu điều gì xẩy ra rồi đấy. Dưới đây tôi xin hướng dẫn các bạn chỉnh Effect hay (Echo + reveb)
Ở trên hình tôi có đánh dấu những điểm cần căn chỉnh trên bàn mixer để có được tiếng Effect hay cho MIC
Video hướng dẫn thực tế sản phẩm tại Lạc Việt Audio
Video cách chỉnh mixer dynacord cms 1000 Thực tế phần 1
Video cách chỉnh mixer dynacord cms 1000 Thực tế phần 2